Tìm hiểu về nghệ thuật tranh dân gian Việt Nam

Tranh dân gian là một hình thức nghệ thuật đã xuất hiện từ rất lâu trong đời sống văn hoá của nhân dân ta. Vậy bạn đã biết những gì về khái niệm tranh này rồi? Cùng S Home Decor tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Tranh dân gian là gì?

Nghệ thuật tranh treo tường đã xuất hiện từ rất lâu trong lịch sử văn hoá của Việt Nam, vào khoảng thế kỉ 12 (thời nhà Lý) dưới dạng tranh giấy được in bằng ván gỗ khắc.

Theo thời gian, sự phát triển của văn hoá đời sống và kỹ thuật làm tranh đã tạo nên nhiều dòng tranh dân gian khác nhau mang những đặc điểm riêng biệt và nổi bật.

Với nhiều phương pháp sản xuất như in gỗ ván, vẽ tay hoặc kết hợp cả hai. Cách sử dụng màu sắc sáng tạo, đa dạng và phong phú có nguồn gốc từ tự nhiên như vỏ sò điệp, gạch non, hoa hoè…

Mỗi một dòng tranh đều có giá trị, ý nghĩa riêng và thường được đặt tên theo địa điểm sản xuất như tranh hàng Trống, tranh làng Sình…

Đây là vật phẩm trang trí được đông đảo tầng lớp nhân dân đón nhận, từ nghèo hèn cho đến vua quan quý tộc, và thường được dùng để trang trí vào dịp Tết Nguyên Đán.

Ý nghĩa của các bức tranh dân gian

Nội dung của các bức tranh thường miêu tả về cuộc sống sinh hoạt thường ngày hay các tập tục trong đời sống tinh thần của người dân.

Về cơ bản, có thể tạm chia ra làm 4 loại chủ đề tranh chính.

Tranh về đời sống

Tiểu biểu nhất là tranh Đông Hồ, các tác phẩm như hái dừa, bịt mắt bắt dê hay tranh châm biếm như đánh ghen, đám cưới chuột…

Tranh thờ

Các bức tranh như Tứ Phủ Công Đồng được treo ở đền, chùa, miếu, điện, phủ với ý nghĩa thể hiện lòng kính trọng và mong muốn nhận được che chở từ các vị thần linh của con người.

Ngoài ra còn một số mẫu tranh khác như tranh Phật Giáo thờ trong nhà, hay thần hộ pháp ở cửa nhà để trấn yểm, trừ tà theo quan niệm dân gian xưa.

Tranh tài lộc

Chủ đề tranh này thường được treo vào dịp Tết như tranh vinh hoa – phú quý, tranh tố nữ, tranh bốn mùa xuân hạ thu đông…

Tranh minh hoạ

Các bức tranh được dùng để minh hoạ cho kinh sách Phật Giáo hay các tác phẩm văn học dân gian như truyện Kiều, truyện Lục Vân Tiên… và tranh thể hiện đề tài lịch sử: tranh Bà Triệu, tranh Hưng Đạo Đại Vương…

Trải qua nhiều thăng trầm theo thời gian, đã có lúc loại hình nghệ thuật này phát triển rực rỡ, tạo nên những làng nghề lớn và có tiếng tăm lưu lại trong sử sách, nhưng rồi cuối cùng lại suy tàn.

Vậy lịch sự đã từng có những dòng tranh nào?

Các dòng tranh dân gian nổi tiếng của Việt Nam

Tranh Đông Hồ

Đây là dòng tranh nổi tiếng, được biết đến nhiều nhất trên đất nước Việt Nam và được đưa vào chương trình giảng dạy trong sách giáo khoa mỹ thuật.

Tên gọi tranh Đông Hồ gắn liền với xuất xứ của tranh từ làng Đông Hồ, xã Song Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh.

Tranh dân gian Đông Hồ đã có thời điểm phát triển rực rỡ, trở thành một làng nghề lớn, chuyên sản xuất và cung cấp tranh cho thị trường tranh Tết, với khách hàng chủ yếu là người nông dân.

Các bức tranh thường có nội dung về cuộc sống sinh hoạt thường ngày của con người, tranh cầu chúc tài lộc phú quý và tranh minh hoạ kinh sách hoặc các sự kiện lịch sử.

Tranh được khắc lên bản ván gỗ trước, sau đó in lên giấy dó.

Màu sắc được lấy từ tự nhiên như màu đen từ than lá tre, màu xanh từ gỉ đồng, màu đỏ từ sỏi… và được trộn lẫn hồ dán.

Không chỉ là thú chơi ngày Tết cổ truyền, tranh Đông Hồ còn được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia năm 2013 và đang được trình UNESCO xen xét công nhận là di sản văn hoá phi vật thể của thế giới.

Tranh hàng Trống

Cũng giống như tranh Đông Hồ, tranh dân gian hàng Trống được đặt tên theo địa danh xuất xứ là phố hàng Trống và hàng Nón ở Hà Nội.

Mặc dù cũng có những bức tranh chơi Tết tiêu biểu như tố nữ, cá chép vượt vũ môn… nhưng dòng tranh này được biết đến chủ yếu với các bức tranh thờ mang đậm tín ngưỡng dân gian của người Việt.

Cách làm dòng tranh nghệ thuật dân gian này rất công phu và phức tạp, bằng cách in tạo hình đường nét rồi sau đó là tô màu hoàn thiện bằng tay.

Vì vậy, tranh hàng Trống có hình thức rất đẹp, màu mực chân thật và có thể làm ra những bức tranh kích thước lớn.

Tuy nhiên, có một thực tế đang buồn là dòng tranh này đã bị mai một và chỉ còn lại những ấn bản được lưu trữ trong viện bảo tàng.

Tranh làng Sình

Khác với 2 dòng trên, tranh làng Sình ít phổ biến hơn, và có mục đích chính là dùng để thờ cúng.

Sau khi cúng lễ xong, tranh sẽ được đốt bỏ ngay. Vì lý do này nên tranh chỉ còn các bản ván gỗ khắc được lưu giữ đến ngày nay.

Tranh thờ miền núi

Đây là dòng tranh của các dân tộc tiểu số sống ở vùng núi phía Bắc nước ta.

Hầu hết là tranh tôn giáo được sử dụng trong tục cúng lễ, đám ma với chủ đề như Phật Giáo hay đạo Lão…

Mặc dù cuộc sống ngày nay đã có nhiều thay đổi nhưng một số dân tộc vẫn còn giữ phong tục này trong đời sống tinh thần của mình.

Tranh Kim Hoàng

Tranh Kim Hoàng có nguồn gốc từ làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, Hoài Đức, Hà Tây cũ, nay thuộc thành phố Hà Nội.

Về kỹ thuật in ấn, tranh cũng được sử dụng ván gỗ khắc như tranh Đông Hồ, chỉ khác một chút trong nguyên liệu màu sắc và hồ keo.

Về nội dung, tranh Kim Hoàng có đa dạng chủ đề như tranh cuộc sống thường ngày, tranh Tết và tranh thờ.

Điều đáng tiếc là hiện nay dòng tranh này đã bị thất truyền, chỉ còn lưu giữ được một vài bản ván in trong viện bảo tàng.

Tranh được làm bằng chất liệu gì và có bền không?

Các mẫu tranh treo tường dân gian xưa kia được in trên giấy nên có độ bền không cao, thường mỗi năm sẽ thay một lần vào dịp Tết.

Hiện nay, S Home Decor đang sản xuất 2 loại chất liệu tranh là tranh in vải canvas và tranh tráng gương 3D.

Cả 2 loại chất liệu tranh đều có vẻ đẹp sang trọng, cùng độ bền cao, màu sắc đẹp, đúng như tranh nguyên bản, đáp ứng được yêu cầu thẩm mỹ cao của khách hàng.

Tranh canvas hoàn thiện khung.

Tranh tráng gương 3D.

Tuỳ vào mẫu tranh đặt hàng mà quý khách sẽ được shop tư vấn sử dụng loại chất liệu phù hợp nhất.

Tranh có độ bền trên 20 năm và hỗ trợ bảo hành 10 năm với lỗi từ xưởng sản xuất.

Địa chỉ đặt mua tranh đẹp và uy tín ở đâu?

S Home Decor là đơn vị sản xuất tranh treo tường cao cấp đã có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề. Các mẫu tranh có chất lượng vượt trội, chính sách bảo hành và hỗ trợ sau bán hàng tốt.

Quý khách có thể yên tâm khi đặt mua sản phẩm, shop có ship hàng chuyển phát nhanh trên toàn quốc.

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:

Showroom: 52 đường bờ sông, Phú Đô, Từ Liêm, Hà Nội.

Hotline: 098.665.4570 – 098.134.2903

Zalo: 098.665.4570

Email: sales.shomedecorvn@gmail.com

S Home Decor – Thổi hồn vào không gian sống!

Hy vọng bài viết này của S Home Decor sẽ giúp bạn hiểu được tranh dân gian là gì. Nếu bạn cần tư vấn thêm về tranh thì hãy liên hệ thông tin trên trang web để được hỗ trợ nhé.